Browsing by Type "text::thesis::doctoral thesis"
Results Per Page
Sort Options
ETD Advancements in ecological monitoring through unmanned aerial vehicle and satellite data: studies in water clarity, coastal management, and vegetation dynamics[Ekologinės stebėsenos tobulinimas naudojant bepiločių orlaivių ir palydovų duomenis: vandens skaidrumo, pakrančių valdymo ir augmenijos kaitos tyrimai]This dissertation advances the use of Unmanned Aerial Vehicles (UAVs) and satellite imagery in environmental monitoring, specifically targeting eutrophication indicators and bathing water quality within aquatic and coastal ecosystems. Through a cumulative series of studies, innovative approaches integrating UAV remote sensing, deep learning techniques, and the quasi-analytical algorithm for precise water quality assessments and vegetation mapping were developed and validated. This work addresses gaps in the current capabilities for ecological observation and management, with advancements in both methodology and application. The research establishes a comprehensive framework for UAV surveys, illustrating the effectiveness of combining diverse sensor technologies and analytical methods for detailed vegetation analysis. This framework supports efforts in biodiversity conservation, ecosystem structure analysis, and monitoring phenological and stress-related changes in vegetation, guiding environmental scientists and resource managers in the adoption of UAV technology across various ecosystems. In the assessment of changes in aquatic vegetation, particularly reed beds, the study highlights the utility of the normalized difference water index derived from Sentinel-2/MSI data and Yen binary thresholding, validated through UAV imagery. This approach is found reliable in detecting mowing-induced changes in reed beds, with enhanced accuracy for areas larger than 0.1 ha. Furthermore, the quasi-analytical algorithm for estimating Secchi depth from multispectral UAV imagery was tested, identifying Hedley's sun glint correction method as the most precise. The research emphasizes the algorithm's adaptability and the impact of environmental factors, such as CDOM concentration and solar zenith angle, on the accuracy of Secchi depth measurements, underscoring the potential of UAV technology in providing scalable and efficient water quality assessments across extensive areas. Lastly, the study explores the performance of the U-Net model in segmenting beach wrack from UAV imagery, indicating that "RGB" data combinations yield the most accurate beach wrack detections. Contrary to expectations, the addition of multispectral and elevation data did not significantly improve segmentation accuracy, suggesting the importance of selecting appropriate data combinations based on specific site characteristics to optimize model performance across varied coastal landscapes. Collectively, these studies represent a significant advancement in the application of UAV and satellite technologies for environmental monitoring, offering methodologies and insights for the comprehensive assessment of aquatic and coastal ecosystem health. This integrated approach not only enhances current monitoring practices but also establishes a new standard for precision and efficiency in environmental science research.
7 ETD Atsakingo turizmo poveikis ekonominei veiklai turizmo vietovės kontekste[Effects of responsible tourism on economic performance in the context of tourism destination]Disertacijoje sprendžiamas klausimas kaip sudaryti bendrą atsakingo turizmo daugiaplanio vertinimo metodiką, kuri suteiktų galimybę įvertinti atsakingo turizmo poveikį ekonominei veiklai, integruojant sociokultūrinius ir aplinkosauginius veiksnius, įtraukus turizmo vietovės kontekstą, galintį atskleisti reikšmingus rezultatus nacionalinės, regioninės, vietos ekonomikos bei politikos vystytojams ir padidinti praktinį tokio pobūdžio tyrimų pritaikomumą. Mokslinio darbo tikslas – sudaryti ir verifikuoti atsakingo turizmo poveikio ekonominei veiklai turizmo vietovės kontekste vertinimo modelį. Darbe identifikuojama atsakingo turizmo samprata ir bruožai turizmo sistemos suinteresuotųjų šalių atžvilgiu bei atsakingo turizmo svarba ekonominės veiklos kontekste, nagrinėjamos turizmo poveikio vertinimo prielaidos ir atsakingo turizmo daugiaplanio vertinimo principai, nustatomi atsakingo turizmo poveikio ekonominei veiklai vertinimo kriterijai. Parengiamas atsakingo turizmo poveikio ekonominei veiklai turizmo vietovės kontekste vertinimo modelis, sudarytas iš trijų atsakingo turizmo poveikio dimensijų – ekonominės, sociokultūrinės ir aplinkosauginės – rodiklių rinkinių, vertinant jų kompleksinį poveikį ekonominei veiklai turizmo vietovės kontekste. Modeliui verifikuoti sudaroma tyrimo metodologija, leidžianti daugiaplaniame kontekste įvertinti atsakingo turizmo poveikį ekonominei veiklai, jo kryptį ir priežastingumą. Modelį tikrinant empiriškai, įvertinama, kad atsakingas turizmas turi poveikį ekonominei veiklai turizmo vietovės kontekste. Identifikuota poveikio kryptis ir priežastingumas – atsakingo turizmo rodikliai veikia ekonominės veiklos rodiklius, ekonominės veiklos rodikliai kinta priklausomai nuo atsakingo turizmo rodiklių pokyčių.
12 ETD Ecosystem service assessments of the coastal zone: case studies and management implications[Pakrančių zonos ekosisteminių paslaugų vertinimas: konkrečių atvejų analizė ir poveikis valdymui]Coastal ecosystems, crucially supporting biodiversity and human well-being, are increasingly threatened by anthropogenic pressures. This thesis applies the concept of ecosystem service assessments in coastal management, offering novel methodologies and insights to address these challenges. The study explores the ecological functions and socio-economic values of diverse coastal habitats in the Baltic Sea, focusing on estuaries, sandy beaches, coastal lagoons, and macrophyte beds. The main aim is to enhance assessment methods for coastal ecosystem services, supporting management and policy implementation. For this, the main management issues were addressed within four assessment methods that were applied in this thesis (i.e. MESAT) and further developed (i.e. future scenarios, management scenarios and spatial habitat assessments). The results validate the assessment methods, showing their effectiveness in evaluating coastal ecosystem services and guiding management decisions. The developed ES assessment approaches and methods offer a useful toolkit for coastal management, applied in urban planning, beach management, coastal protection, and habitat restoration. The applicability and transferability of the developed assessment approaches are tested internationally, demonstrating their potential for addressing coastal management challenges beyond the Baltic Sea region. Furthermore, a SWOT analysis identifies the strengths (interdisciplinary, holistic), weaknesses (limited reliability, oversimplification), opportunities (policy integration, international harmonization), and threats (loss of scientific interest, competing approaches) when applying the ES concept in coastal management, guiding future research directions and applications. By enhancing our understanding of coastal ecosystems and their services, this study aims to support sustainable management practices and promote the conservation of coastal biodiversity.
7 ETD Piliakalnių įpaveldinimo veiksniai Lietuvoje 1919–1990 m.[Factors influencing the granting of heritage status to hillforts in lithuania between 1919 and 1990]Disertacijoje „Piliakalnių įpaveldinimo veiksniai Lietuvoje 1919–1990 m.“ tirti Lietuvos piliakalnių įvairiaprasmio pažinimo veiksniai ir tendencijos 1919–1990 m. Pagrindinis dėmesys skirtas jų tapsmo paveldo objektais keliams, būdams bei metodams įvardyti. Tyrime siekta kompleksiškai išnagrinėti veiksnius, sąlygojusius piliakalnių vietą šiandieninėje Lietuvoje. Piliakalnių raiška nustojus juos naudoti pagal pirminę paskirtį iki šiol buvo likusi už tyrinėtojų dėmesio ribų. Darbe atskleistas įvairiapusės žmonių veiklos poveikis piliakalniams jų tapimo kultūros paveldo objektais laikotarpiu, atlikta šių poveikių įtakos piliakalnių išsaugojimo ir suvokimo procesams analizė. Piliakalnius aktualinusiais poveikiais laikomi jų įpaveldinimo procesas, populiarinimas visuomenėje, mokslinių tyrimų įtaka, tvarkymas bei pritaikymas. Išanalizavus plačią 1919–1990 m. šaltinių bazę disertacijoje pateikiamos išvados, leidžiančios identifikuoti pagrindinius piliakalnių tapsmo gerai žinomais praeities objektais momentus. Tai Valstybės archeologijos komisijos 1934–1936 m. įdirbis bei jo vėlesnis išlaikymas, visuomenės įtraukimas į piliakalnių svarbos suvokimą per visuomenines organizacijas, aktyvi atskirų asmenų veikla, piliakalnių mokslinio pažinimo išaugimas, žinių apie juos sklaida visuomenėje ir nacionalinės paveldosaugos formavimosi ypatumai.
6